HERINRICHTING RIJKSMONUMENT AANGRENZEND GEBIED DE JOHAN VAN OLDENBARNEVELTPLAATS

Herinrichting Wederopbouwcomplex Rijksmonument Lijnbaan, aangrenzende straten en buitenruimte Rotterdam anno 2022

Aanleiding: Renovatie flatgebouw VvE Jan Evertsenplaat Renovatie hoogbouwflatgebouwen van wooncorporatie Vestia Achterstallig onderhoud plantsoen Jan Evertsenplaats Achterstallig onderhoud Lijnbaan expeditiestraat, de van Ghentstraat Achterstallig onderhoud van de Johan van Oldenbarneveltplaats Verkeersinfarcten Karel Doormanstraat, Johan van Oldenbarneveltstraat en Aert van Nesstraat Kwaliteit woon- en werkomgeving Klimaat, Cultuur en economie

Locatie: Rotterdam Centrum / Cool Noord Karel Doormanstraat Jan Evertsenplaats (Lijnbaan hof) Johan van Oldenbarnevelt straat Johan van Oldenbarneveltplaats, Van Ghentstraat

Expertise gebied, voorbeelden en ideeontwikkeling Rijsmonument, Lijnbaankwartier te Rotterdam:Lily Zaric, voorzitter Stichting Roffanum info@roffanum.nl www.roffanum.nl

Een straat zonder allure maar met potentie

De Johan van Oldenbarneveltplaats grenst aan de Jan Evertsenplaats. De plaats is eigenlijk een autovrije straat waar een tramlijn met tramstation en abri’s in beide richtingen is aangelegd. De tramrails staan verdiept en delen de plaats visueel en fysiek in tweeën.

De tramlijn is een belangrijke verbinding van het oosten naar het westen van de stad en brengt vele bezoekers naar de wijk maar om van de plaats een geheel te maken zouden de tramrail gelijk met de trottoirs aangelegd moeten worden. Dat is ook het geval met de tramrails die in het gedeelte van de Lijnbaan naar de Coolsingel zijn aangelegd. De forse abri’s zijn kunnen bescheidener ontworpen worden daar alle gebouwen vaste luifels hebben waar wachtende mensen vitrines bekijken.

Johan Van Oldenbarneveltplaats op de hoek met de Karel Doormanstraat met de brede trambaan en de rechterzijde over de hele lengte fietsrekken met fietsen en motoren

Parallel aan de tramrails aan de zuidelijke kant van de plaats tot aan de kruising met de Lijnbaan bevinden zich fietsbeugels met vele fietsen ertussen en ernaast. Door ingezakte stukken bestrating ontstaan er grote waterplassen. Het geheel laat een rommelig beeld zien.

Tram abri met ingezonken tramrails en doorkijk naar de Jan Evertsenplaats

Het enige gebouw dat zich over de hele zuidelijke kant uitstrekt met de ingangen naar het noorden toe, werpt een vors schaduw over de plaats waar oostelijke winden onbelemmerd kunnen waaien. De ingangen en galerijen met slaapkamers en keukens zijn gericht naar de Jan Evertsenplaats toe. De winkels in de plint eveneens.

Langs de trambaan groeien bomen die in het voorjaar bloeien maar er is geen link met het groene Jan Evertsenplaats. Met de eerdere herinrichting van de vlakke tramrails naar de huidige ingezonken rails en de verplaatsing van de tramhaltes is ook de kans gemist om via de Van Oldenbarneveltplaats een link te leggen naar het overige groene arealen in de wijk, naar de Karel Doorman hof, de Mauritstraat en de Westersingel.

Fietsen in de van Oldenbarneveltplaats

Met terugplaatsing van vlakke rails zou een mogelijkheid gecreëerd kunnen worden om het Van Oldenbarneveltplaats deel uit te laten maken van de groene Jan Evertsenplaats. Deze verbinding zou een waarde toevoeging betekenen aan de Lijnbaan zelf en de winkels van de Van Oldenbarneveltplaats die er vaak leegstaan en of steeds veranderen.

De ingezakte tegels roepen om betere straattegels die in verbinding staan met de Jan Evertsenplaats. Van Oldenbarneveltstraat, De Karel Doormanstraat, de Lijnbaan en de van Ghentstraat.

Met een herinrichting van de straat dient gekeken te worden naar de inhoud van de bestaande waarden en de toekomstige visie zoals beschreven in de herontwikkeling van de van Ghentstraat en de Jan Evertsenplaats waar kunst en kunst commercie een grote rol spelen. Door de komst te faciliteren van galeries en kunstveiling instanties zoals Christies zou het hele Lijnbaankwartier aan voornaamheid winnen en daarmee Cool-Noord en de hele stad.

Kunst kijken: Mam, mam, kijk een man in het water

Kunst heeft toegankelijkheid nodig om te bloeien. Samen met de architectuurroute heeft de Rotterdamse beeldenroute aangetoond een speler van formaat te zijn. Deze dient naar hedendaagse maatstaven voortgezet en ontwikkeld te worden. De van Oldenbarneveltplaats leent zich voor ondergrondse kunst dat vanuit straatniveau bekeken kan worden door uitsparingen in het trottoir waar overeen gelopen kan worden.

De iconische sculptuur in de vloer van het Boymans museum

De straatnamen in Cool Noord zijn verbonden met de watergeschiedenis van ons land. Het is mogelijk om in ondergrondse waterbassins kunst en waterleven te laten zien vanuit de straat. Samen met de mogelijkheden dat de Jan Evertsenplaats biedt voor wateropslag kan tegelijkertijd worden voldaan aan de noodzakelijke opslag van water wegens veranderende klimaat.

Voorbeeld: sculpturen in een ingezonken waterbak

Een andere mogelijkheid is om kunstkasten er te plaatsen waar Rotterdamse kunstenaars en galerieën hun werk zouden kunnen vertonen. Op de Lijnbaan zijn een aantal oude vitrinekasten nagebouwd en geplaatst met kunst. In meerdere Europese steden staan kunstkasten die voor de kunstenaar functioneren als een venster naar de wereld toe. Hun werk wordt vanuit de geslotenheid van een atelier verplaats naar de buitenruimte tor en aan het grote publiek getoond.

Kunstkasten zijn een mooi manier om publiek te informeren en te onderwijzen.

Wegens de maatvoering van de van Oldenbarneveltplaat zou de plaatsing en de maatvoering van de kasten aangepast moeten worden tot een imposant geheel.

Voorbeeld van een kunstkast inrichting met de mogelijkheid van informatie

Het overige straatmeubilair en verlichting dient aangepast te worden en in het ontwerp opgenomen. Er dient regie komen over het soort winkels in de straat met voorkeur aan galeries en kunstaanverwante handel. Beslist geen uitgang van de Albert Heijn winkel met ingang aan de Lijnbaan (nummer 121) dat nog grotere verrommeling van de plaats in de hand zou werkendoor meer fietsen, winkelwagentjes, uitgangsborden en meer zwerfaval in de Jan Evertsenplaats en omgeving.

Het maken van een autoluw centrum vereist fietsstallingen Een ondergrondse fietsstalling met in- en uitgang bij de van Genthstraat behoort tot de mogelijkheden

in beide straten en het weghalen de huidige fietsbeugels in de van Oldenbarneveltplaats.

Met de aanleg met de ondergrondse kunst, de kunstkasten, het aantrekken van sterke kunstverkoop stakeholders, de bestaande galeries in de van Oldenbarneveltstraat tot aan de Westersingel worden mogelijkheden geschapen voor een sterk cultureel leven dat zijn uitstraling zal hebben naar anderen delen van de stad en het kunstklimaat duidelijk op een hoger niveau doen ontwikkelen. Een design en beelden biënnale dat plaats vindt in de wijk zou kunsttoerisme bevorderen. Met de juiste etalagepolicy zouden de Lijnbaanwinkels, de Bijenkorf, Donner en anderen goede baat hebben. De kunstinstellingen en horecagelegenheden aan de Schouderplein en de Kareldoormanstraat eveneens.